Theo Báo cáo về Bản đồ Rủi ro năm 2021 của Tập đoàn môi giới AON được ấn hành vào ngày 27/7 vừa qua, một số xu hướng trong năm 2020 cho thấy đại dịch đã có ảnh hưởng lớn đối với hoạt động khủng bố như thế nào. Nhìn chung, các mối đe dọa khủng bố từ cả các phần tử cực hữu và cực tả đều giảm.

Các hạn chế vì sức khỏe cộng đồng dường như đã đóng một vai trò quan trọng làm giảm nguy cơ đe dọa khủng bố trong năm 2020. Trong một báo cáo về xu hướng khủng bố toàn cầu và đại dịch là một phần trong Báo cáo về Bản đồ Rủi ro Khủng bố & Bạo lực chính trị (TPV), AON cho biết ngoài những khu vực xung đột, các vụ việc đã xảy ra thường là những kẻ tấn công đơn độc.

Ở các nước phương Tây, số vụ khủng bố của các phần tử cực hữu đã giảm 53% trong năm 2020 và số người bị thương do các cuộc tấn công thậm chí còn giảm nhiều hơn, cho thấy không có đủ các phương tiện và cơ hội mục tiêu do các hạn chế về COVID-19. Tuy nhiên, các âm mưu bịp bợm và tuyên truyền trên mạng của các phần tử cực hữu lại tăng lên, cho thấy thời gian tạm nghỉ này có thể sẽ không kéo dài.

Các cuộc tấn công khủng bố của các nhóm phần tử cực tả đã giảm ở Nam Á (-35%), Mỹ Latinh (-46%) và Châu Á Thái Bình Dương (-12%). Điều này một phần có thể là do lệnh đóng cửa, nhưng các lệnh ngừng bắn ở Colombia và Philippines là những yếu tố quan trọng.

Ngược lại, ở châu Âu, các vụ việc của các phần tử cực tả đã tăng lên 42%, với tỷ lệ nhắm vào các doanh nghiệp tăng từ 35% trong năm 2019 lên hơn 50% trong năm 2020.

Phạm vi của các cuộc tấn công khủng bố có vẻ tăng lên ở nhiều nước phát triển, vì việc tiêm vắc xin trên quy mô lớn giúp chính phủ nới lỏng các hạn chế mang tính chất địa phương và quốc tế trên toàn cầu. Những sự bất bình bị dồn nén, tình trạng cực đoan hóa trên mạng xã hội, các nhóm tự tái lập, và nhiều cơ hội mục tiêu hơn, tất cả đều có khả năng kết hợp thành một viễn cảnh đe dọa xấu hơn trong nửa cuối năm 2021.

Các xu hướng này cũng cho thấy COVID-19 có ít liên quan hơn đến các diễn biến chính trị đối với các nhóm chiến binh lớn hơn và có tổ chức hơn.

Iraq, Syria và Mali

Aon cho biết có lẽ xu hướng đáng ngạc nhiên nhất là trong khi các cuộc tấn công của hầu như mọi nhóm thủ phạm theo chủ nghĩa duy tâm đều giảm trong năm 2020 thì bạo lực của những kẻ khủng bố hồi giáo thực sự đã gia tăng gần 20% trên toàn thế giới.

Các khu vực xung đột, đặc biệt là Iraq, Syria và Mali, chiếm phần lớn sự gia tăng này. Chẳng hạn như Iraq đã chứng kiến bạo lực gia tăng do việc cắt giảm lực lượng liên quân trong tháng 3 và 4. Tác động của COVID-19 đối với trạng thái mong manh này có lẽ là một yếu tố khiến chính quyền khó có thể chống lại mối đe dọa này. Nhưng sự gia tăng của những xung đột này có thể xảy ra trong mọi trường hợp, bất kể đại dịch.

Những thay đổi trong năm qua

Trong thời gian một năm kể từ khi phát hành báo cáo TPV năm ngoái, đã có 32 thay đổi về điểm số rủi ro, trong đó có 22 điểm cải thiện. Trong số này có một số thay đổi đáng chú ý đối với các mức rủi ro thường tồn tại từ lâu.

Số lượng quốc gia và vùng lãnh thổ phải đối mặt với rủi ro khủng bố hay phá hoại ở một mức độ nào đó đã giảm xuống còn 45%. Không có các rủi ro khủng bố và phá hoại mới bổ sung thêm, và 5 rủi ro (đều ở Châu Âu và Châu Mỹ Latinh) đã bị loại bỏ. Đại dịch Covid-19 dường như đã hạn chế mối đe dọa bên ngoài khu vực xung đột và cản trở các khả năng của thủ phạm.

Ở hầu hết các khu vực, phần lớn các vụ khủng bố tập trung vào một quốc gia hay một số ít quốc gia và vùng lãnh thổ. Đó là Philippines ở Châu Á Thái Bình Dương, Mali và Ai Cập ở Bắc Phi, Iraq và Syria ở Trung Đông, Afghanistan, Ấn Độ và ở mức độ thấp hơn là Pakistan ở Nam Á, Chile và Colombia ở Mỹ Latinh. Trong khi đó ở châu Âu, các vụ việc ở Pháp, Đức, Hy Lạp và Anh chiếm gần như tất cả các cuộc tấn công trong năm 2020.

Aon đã đưa ra Bản đồ Rủi ro chính trị đo lường rủi ro chính trị tại 163 địa điểm và vùng lãnh thổ, và Bản đồ Khủng bố & Bạo lực chính trị cung cấp cái nhìn tổng quan chiến lược về các rủi ro khủng bố và bạo lực chính trị có thể bảo hiểm được trên toàn thế giới theo quốc gia và trong một số trường hợp theo vùng lãnh thổ./.