Chất xúc tác tích cực cho ngành bảo hiểm đến từ kỳ vọng tăng phí bảo hiểm trên thị trường và lãi suất cao hơn.

Theo báo cáo Sigma số 6/2022 được ấn hành ngày 17/11/2022 của Viện nghiên cứu Swiss Re, một kỷ nguyên về lãi suất mới cao hơn đang xuất hiện do những căng thẳng kinh tế của cú sốc lạm phát và cuộc xung đột ở Ukraine. Mặc dù tăng trưởng kinh tế tương đối ổn định trong năm nay, nhưng dự báo GDP toàn cầu sẽ chỉ tăng 1,7% tính theo giá trị thực tế vào năm 2023 khi suy thoái kèm theo lạm phát xảy ra tại các nền kinh tế lớn như Mỹ và Châu Âu.

Lạm phát tiếp tục được coi là rủi ro vĩ mô số một và dự báo sẽ đeo bám dai dẳng, ngay cả khi lạm phát toàn phần giảm nhanh trong năm tới. Lạm phát sẽ làm giảm đà tăng trưởng do lãi suất tăng cao. Tại các thị trường tiên tiến, dự báo mức tăng trưởng GDP thực tế chỉ là 0,4% vào năm 2023, mức thấp nhất kể từ những năm 1980 không kể đến khủng hoảng tài chính toàn cầu và COVID-19. Tại các thị trường mới nổi, dự đoán tốc độ tăng trưởng sẽ thấp hơn đáng kể so với trước đại dịch và có thể cũng gần như bước vào suy thoái.

Đối với ngành bảo hiểm, giai đoạn 2023-24 sẽ chứng kiến môi trường vĩ mô với lãi suất cao hơn, phí bảo hiểm tăng và nguồn vốn khan hiếm. Những yếu tố này sẽ củng cố kết quả đầu tư trung hạn và khả năng sinh lời. Dự báo phí bảo hiểm sẽ tăng đáng kể vào năm 2023 và có thể là một vài năm tiếp theo để đối phó với lạm phát cao, thảm họa thiên nhiên và tổn thất trên thị trường tài chính trong năm nay. Tăng trưởng doanh thu phí bảo hiểm toàn cầu dự báo ở mức trung bình 2,1% tính theo giá trị thực tế hàng năm trong giai đoạn 2023 và 2024. Swiss Re tiếp tục kỳ vọng tổng doanh thu phí bảo hiểm (trên danh nghĩa) sẽ lần đầu tiên vượt quá 7 nghìn tỷ USD trong năm nay.

Các rủi ro về ổn định tài chính và khả năng trả nợ

Năm nay, Swiss Re đưa thêm nợ và các rủi ro liên quan như là chiều thứ tư cho mô hình 3 chiều động lực kinh tế dài hạn đã xác định từ năm ngoái. Khi các ngân hàng trung ương nới lỏng chính sách tiền tệ phi truyền thống, các lỗ hổng tài chính đã tích tụ trong thập kỷ qua đang bộc lộ ra. Nợ, và cụ thể là việc các chính phủ có thể duy trì các cam kết chi tiêu công khi đối mặt với lãi suất cao hơn hay không, là mối quan tâm chính.

Các ngân hàng trung ương phải đối mặt với các ưu tiên cạnh tranh về ổn định giá cả, ổn định tài chính và tạo điều kiện cho các chính phủ theo đuổi chính sách tài khóa nới lỏng hơn. Điều này tạo ra rủi ro lãi suất thực bị kìm hãm trong dài hạn, thông qua lạm phát cao hơn hoặc cuối cùng là lãi suất danh nghĩa thấp hơn, để quản lý khả năng trả nợ hoặc các mối lo ngại về ổn định tài chính.

Lạm phát vẫn là mối quan tâm, nhưng lãi suất cao hơn sẽ là điều kiện thuận lợi cho các công ty bảo hiểm

Lạm phát vẫn là mối quan tâm số một của ngành bảo hiểm. Swiss Re dự báo lạm phát cao trong các thành phần chi phí liên quan đến các công ty bảo hiểm, chẳng hạn như bảo hiểm xây dựng và chăm sóc sức khỏe, cho thấy bồi thường và chi phí của các công ty bảo hiểm có thể tăng rõ rệt trong năm 2022 và 2023, ngay cả khi không xem xét đến những thay đổi về tần suất bồi thường và diễn biến của thảm họa tự nhiên. Tuy nhiên, lãi suất cao hơn sẽ là niềm an ủi trong cơn bĩ cực khi sức ép lạm phát giảm bớt vào năm 2023 và 2024.

Trong lĩnh vực bảo hiểm phi nhân thọ, tăng trưởng toàn cầu chậm lại và lạm phát có thể sẽ làm giảm tăng trưởng doanh thu phí bảo hiểm tính theo giá trị thực tế xuống dưới 1% trong năm nay. Đà tăng trưởng có thể được phục hồi trong 1 – 2 năm tới nếu lạm phát giảm tốc và xu hướng thị trường “cứng” được duy trì. Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) của lĩnh vực bảo hiểm phi nhân thọ toàn cầu dự kiến sẽ thấp hơn trong năm 2022 do hiệu quả kinh doanh nghiệp vụ và kết quả đầu tư yếu kém hơn, nhưng sẽ tăng trở lại mức cao nhất trong 10 năm vào năm 2024 khi điều kiện thuận lợi về lãi suất và phí bảo hiểm tăng có tác dụng. Trong lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ, dự báo doanh thu phí bảo hiểm toàn cầu theo giá trị thực tế sẽ giảm 1,9% trong năm 2022 do người tiêu dùng phải đối mặt với sức ép về chi phí sinh hoạt, nhưng xu hướng tăng trưởng sẽ quay trở lại vào năm 2023 và 2024, do các thị trường mới nổi mang lại. Khả năng sinh lời của lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ đang được cải thiện do lãi suất tăng và việc chuẩn hóa dữ liệu bồi thường tử vong do COVID-19.