2022 là một trong những năm thế giới hứng chịu những tổn thất nặng nề do hậu quả của thiên tai. Bão, lũ lụt và các thảm họa tự nhiên khác đã gây thiệt hại 360 tỷ USD trên toàn thế giới. Cho đến thời điểm hiện tại, 140 tỷ USD đã được các công ty bảo hiểm chi trả. Điều này đồng nghĩa với việc 61% tổn hại do các thảm họa gây ra chưa được bồi thường.

2022 thậm chí còn là một năm chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi  và lạm phát. Các sự kiện thời tiết bất thường của năm 2022 là minh chứng rõ ràng nhất cho hệ quả của biến đổi khí hậu, một lần nữa nhấn mạnh tính cấp thiết trong việc thực hiện quy hoạch cũng như có các chiến lược nhằm hạn chế rủi ro đối với lĩnh vực bảo hiểm tài sản.

Mỹ – quốc gia đứng đầu về tổn thất

Trong năm 2022, Mỹ đã phải chịu tổn thất nặng nề bởi các thảm họa thiên tai, đứng đầu trong số đó là cơn bão Ian, mang theo gió và mưa gây thiệt hại từ 50 – 65 tỷ USD sau khi trừ bảo hiểm và gây ra thiệt hại kinh tế 112 tỷ USD, khiến đây trở thành sự kiện thiên tai tốm kém nhất từng được ghi nhận trên toàn cầu.

Bên cạnh đó, nước này cũng phải hứng chịu các siêu bão (Severe convective storms). Ít nhát 7 siêu bão (6 tại Mỹ và 1 tại Canada) dẫn đến thiệt hại được bảo hiểm 1 tỷ USD. Một phần thiệt hại đáng kể khác đến từ mưa đá, gió và lốc xoáy. Cơ quan quản lý Mỹ đã ghi nhận sơ bộ khoảng 1.200 trận lốc xoáy vào năm 2022, kỷ lục vào tháng 3 là 236 trận lốc xoáy. Các điều kiện hạn hán đặc biệt tiếp tục ảnh hưởng đến những vùng rộng lớn ở Bắc và Nam Mỹ. Tổng thiệt hại kinh tế ước tính hơn 43 tỷ USD, chủ yếu ở Mỹ và Brazil.

Các khu vực khác trên thế giới bị ảnh hưởng nặng nề

Không chỉ tại Mỹ, trận lũ lụt lịch sử ở Pakistan là thảm họa nhân đạo nghiêm trọng thứ hai trong năm 2022. Thảm họa này đã ảnh hưởng đến đời sống của 33 triệu người, phá hủy 2 triệu ngôi nhà và cướp đi sinh mạng của hơn 1.700 người. Ước tính Pakistan cần 16,3 tỷ USD để phục hồi sau các trận lũ lụt nghiêm trọng hồi năm ngoái cũng như ứng phó tốt hơn với tình trạng biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, hầu hết các thiệt hại đều không được bồi thường do tỷ lệ tham gia bảo hiểm ở mức cực kỳ thấp.

Ở châu Âu, mùa hè năm 2022 được đánh dấu bằng thời tiết khắc nghiệt bất thường. Hàng loạt các cơn bão vào tháng 2 xảy ra tại nhiều nước châu Âu gây thiệt hại hàng tỷ USD trong đó 4,3 tỷ USD được bảo hiểm chi trả. Trong những tháng mùa hè, bảo hiểm đã chi trả hơn 5 tỷ USD cho hơn một triệu yêu cầu bồi thường được nộp tại Pháp do những ảnh hưởng từ các trận mưa đá lớn.

Lũ lụt lịch sử cũng ảnh hưởng đến một số khu vực của châu Phi, đáng chú ý nhất là ở Nigeria – nơi ngành bảo hiểm của nước này phải đối mặt với những sự kiện thiên nhiên gây tổn hại lớn nhất từ trước đến nay. Ảnh hưởng của La Nina cũng khá rõ rệt ở Australia.  Hội đồng bảo hiểm Australia cho biết gần 5 tỷ USD đã được chi trả cho các sự kiện liên quan đến thời tiết, chủ yếu đến từ trật lụt hồi tháng 2 và tháng 3/2022.

Báo cáo của Gallagher re đã chỉ ra rằng “Thật khó để ước tính được các hậu quả kinh tế gián tiếp gây ra bởi các hiện tượng khí hậu cực đoan”

Sự nổi lên của các sự kiện thứ phát

Nguy cơ rủi ro từ các sự kiện thiên tai chính (primary perils) và các sự kiện thiên tai thứ phát (secondary perils) đã trở thành đề tài “nóng” trong những năm gần đây bởi các hiểm họa này bắt đầu xuất hiện với tần suất ngày càng nhiều dẫn đến các tổn thất tăng nhanh chóng. Các rủi ro thứ phát một lần nữa chiếm phần lớn (về mặt giá trị), và vượt quá số tiền được bảo hiểm.

• Rủi ro chính (thiệt hại kinh tế/số tiền được bảo hiểm): 149 tỷ USD (41%)/ 67 tỷ USD (48%).
• Rủi ro thứ phát (thiệt hại kinh tế/số tiền được bảo hiểm): 211 tỷ USD (59%)/ 73 tỷ USD (52%).

Trong năm 2022, Mỹ chiếm 53% thiệt hại kinh tế toàn cầu và 74% của các tổn thất được bảo hiểm.

Số liệu thống kê về thảm họa thiên nhiên bổ sung vào cuối năm bao gồm:

• Ba thảm họa gây thiệt hại lớn nhất về kinh tế bao gồm bão nhiệt đới hình thành ở Ấn Độ Dương (chiếm 130 tỷ USD); hạn hán (chiếm 77 tỷ USD); lũ lụt (chiếm 65 tỷ USD).
• Ba thảm họa gây thiệt hại lớn nhất được bảo hiểm bao gồm lốc xoáy nhiệt đới (chiếm 59 tỷ USD); siêu bão (chiếm 39 tỷ USD); hạn hán (chiếm 15 tỷ USD).
• Các sự kiện thảm họa thiên nhiên gây thiệt hại kinh tế lên tới hàng tỷ USD: 43 (tất cả các sự kiện)/42 (do nguyên nhân thời tiết).
• Các sự kiện thiên tai gây tổn thất (được bảo hiểm) trị giá hàng tỷ USD: 20 (tất cả các sự kiện)/19 (do nguyên nhân thời tiết).

Có nhiều yếu tố tác động đến tình hình thời tiết vào năm 2022. Một trong những tác nhân quan trọng là chu kỳ La Nina kéo dài, khiến lũ lụt và hạn hán xảy ra nhiều hơn ở nhiều khu vực trên thế giới. La Nina được dự báo sẽ tiếp tục kéo dài sang năm thứ 3 liên tiếp tức là đến các tháng đầu năm 2023 trước khi bước vào hình thái thời tiết El Nino vào cuối năm 2023.