Tỷ lệ tử vong vượt mức dự kiến hay còn gọi là tỷ lệ tử vong vượt mức là thước đo số lượng ca tử vong trên mức dự kiến trong một số lượng dân số nhất định. Thông thường, tỷ lệ này nên ở mức gần bằng không, vì các nguyên nhân chính gây tử vong thường không thay đổi nhiều theo thời gian.  

Theo đánh giá của Viện nghiên cứu bảo hiểm Swiss Re, sau 4 năm kể từ đỉnh điểm xảy ra đại dịch COVID-19, các quốc gia đã đưa ra các báo cáo thống kê tỷ lệ tử vong vượt mức dự kiến do mọi nguyên nhân đều tăng hơn so với giai đoạn trước đại dịch.

Trong báo cáo mang tên “Tương lai của tỷ lệ tử vong vượt mức sau COVID-19”, Viện nghiên cứu bảo hiểm Swiss Re cho biết, nếu ảnh hưởng của bệnh dịch còn tiếp diễn thì tỷ lệ tử vong vượt mức trong dân số nói chung có thể duy trì tới mức 3% so với mức trước đại dịch ở Mỹ và 2,5% ở Anh vào năm 2033.

Giám đốc điều hành lĩnh vực Tái bảo hiểm nhân thọ của Swiss Re, ông Paul Murray cho biết “COVID-19 sẽ còn lâu nữa mới chấm dứt. Mỹ báo cáo trung bình có 1.500 ca tử vong do COVID-19 mỗi tuần trong năm 2023 – tương đương với số ca tử vong do ma túy fentanyl và do súng. Nếu điều này còn tiếp diễn, phân tích của chúng tôi cho thấy khả năng tỷ lệ tử vong vượt mức còn kéo dài trong thập kỷ tới”.

“Tuy nhiên, tỷ lệ tử vong vượt mức có thể trở lại mức trước đại dịch sớm hơn nhiều. Bước đầu tiên là kiểm soát COVID bằng cách như tiêm vắc-xin cho những người dễ bị tổn thương. Về lâu dài, những tiến bộ trong y tế, hay việc sử dụng các dịch vụ chăm sóc sức khỏe thường xuyên, và áp dụng các lựa chọn lối sống lành mạnh hơn sẽ là điểm mấu chốt”.

Những biến động về tỷ lệ tử vong vượt mức có xu hướng ngắn hạn, phản ánh những diễn biến như đột phá y tế quy mô lớn hoặc tác động tiêu cực của một trận dịch lớn. Tuy nhiên, khi xã hội chú ý đến những sự kiện này, tỷ lệ tử vong vượt mức sẽ trở về mức cơ bản.

Với COVID-19, điều này đã không xảy ra, và tỷ lệ tử vong vượt mức do mọi nguyên nhân vẫn cao hơn mức cơ bản trước đại dịch.

Yếu tố chính dẫn đến tỷ lệ tử vong vượt mức hiện tại và tương lai là do bệnh hô hấp (bao gồm COVID-19 và cúm), cùng với các nguyên nhân khác bao gồm bệnh tim mạch, ung thư và bệnh về chuyển hóa. Mỗi quốc gia có cách phân chia nguyên nhân tử vong khác nhau.

Các kịch bản lạc quan đòi hỏi những tiến bộ về chăm sóc sức khỏe và y tế

Báo cáo của Swiss Re xem xét một kịch bản lạc quan, theo đó tỷ lệ tử vong vượt mức sẽ quay trở lại mức trước đại dịch vào đầu năm 2028. Trong kịch bản này, những tiến bộ y tế, chẳng hạn như thuốc tiêm giảm cân và những kết quả đạt được trong nghiên cứu về bệnh ung thư như vắc-xin mRNA được cá nhân hóa, kết hợp với tác động giảm thiểu của COVID-19 và sự lựa chọn lối sống lành mạnh hơn.

Tác động gián tiếp của tỷ lệ tử vong do bệnh tim mạch (CVD)

Sự tác động tương quan giữa COVID-19 và tỷ lệ tử vong do tim mạch là rất đáng kể đối với tỷ lệ tử vong vượt mức. Bản thân loại virut này có tác động trực tiếp vì nó góp phần gây ra các nguyên nhân tử vong như suy tim. Hơn nữa, COVID-19 có ảnh hưởng gián tiếp do gây ra sự gián đoạn đối với hệ thống chăm sóc sức khỏe – một yếu tố mới nổi lên trong những năm đại dịch. Sự gián đoạn này dẫn đến tình trạng tồn đọng các xét nghiệm và phẫu thuật tim cần thiết, ví dụ như tình trạng người bệnh bị tăng huyết áp đã không được chẩn đoán đầy đủ và vì thế không được điều trị kịp thời.

Ý nghĩa đối với các công ty bảo hiểm

Tỷ lệ tử vong vượt mức dự kiến trong dân số nói chung là một chỉ số quan trọng đối với các công ty bảo hiểm, theo đó các công ty bảo hiểm có thể cần phải đánh giá lại các rủi ro bổ sung trong danh mục rủi ro của họ khi có những thay đổi về các nguyên nhân chính gây tử vong.

Mức độ tử vong vượt mức hiện tại là điều đáng quan tâm. Tuy nhiên, các công ty bảo hiểm và tái bảo hiểm đã có những công cụ có sẵn để quản lý xu hướng này. Các hành động cụ thể bao gồm việc điều chỉnh hướng dẫn khai thác bảo hiểm, khẩu vị rủi ro, và các giả định về tỷ lệ tử vong trong việc định phí và tính toán dự phòng. Các công ty bảo hiểm cũng có thể chủ động xây dựng các chương trình bảo hiểm, hỗ trợ người được bảo hiểm có cuộc sống lâu dài và khỏe mạnh hơn.

(Theo Asia Insurance Review)