Các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển ở châu Á được thống kê gồm 30 quốc gia trong đó có thể kể đến như Bangladesh, Bhutan, Brunei Darussalam, Campuchia, Trung Quốc, Lào, Myanmmar, Philippines, Sri Lanka, Thái Lan và cả Việt Nam.

Cơ sở hạ tầng vững chắc là yếu tố quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và phát triển  bền vững của các quốc gia này. Tuy nhiên, khu vực này đang đối mặt với thách thức thiếu hụt nguồn vốn cần thiết để đầu tư mới và phân bổ hợp lý, trong khi nhiều cơ sở hạ tầng hiện có cũng cần được nâng cấp và hiện đại hóa.

Ngân hàng phát triển châu Á (ADB) ước tính các nền kinh tế mới nổi ở Châu Á sẽ cần đầu tư khoảng 13,8 nghìn tỷ USD hoặc 1,7 nghìn tỷ USD hàng năm vào hệ thống hạ tầng từ 2023 đến 2030 để đảm bảo việc tăng trưởng kinh tế bền vững, giảm đói nghèo, kết hợp với các biện pháp thích ứng và giảm thiểu tác động môi trường. Các biện pháp thích ứng và giảm thiểu tác động môi trường chống lại các rủi ro thiên tai đang trở nên đặc biệt quan trọng khi mà khu vực này đang phải đối mặt với các sự cố thời tiết ngày càng gia tăng cả về tần suất và sự tàn khốc. Với ASEAN, các số liệu tương ứng ước tính thiệt hại do thiên tai chiếm khoảng 3,1 nghìn tỷ USD hoặc 210 triệu USD hàng năm. Thông thường tại đây các chính phủ sẽ chịu trách nhiệm chính cho việc đảm bảo tài chính của các dự án cơ sở hạ tầng (theo ADB số này lên tới 92%).

Hiện nay, đầu tư vào cơ sở hạ tầng vẫn là một ưu tiên hàng đầu trong các chương trình hành động của chính phủ trên toàn khu vực. Tuy nhiên, sau đại dịch, nhiều chính phủ đang gặp khó khăn vì năng lực tài chính bị suy giảm và cần thời gian để phục hồi. Đồng thời, đại dịch cũng làm nổi bật nhu cầu cấp thiết phải tăng cường đầu tư vào các lĩnh vực như chăm sóc sức khỏe, viễn thông, sản xuất và truyền tải năng lượng, cùng các dịch vụ công khác, nhằm ứng phó và chuẩn bị tốt hơn trước các thảm họa. Những lĩnh vực này tuy không phải lúc nào cũng là ưu tiên cao nhất, nhưng lại khiến nguồn lực dành cho hạ tầng bị phân tán, vì chính phủ còn phải chú trọng đến các chương trình an sinh xã hội khác. Để lấp đầy khoảng trống tài chính cho các dự án cơ sở hạ tầng, các quốc gia này cần cân nhắc việc huy động vốn từ khu vực tư nhân.

Theo Ngân hàng Thế Giới, trong năm 2022 và 2023 Nam Á, Đông Á và Thái Bình Dương thu hút trung bình 57 triệu USD đầu tư tư nhân vào các cơ sở hạ tầng. Mức đầu tư này thấp hơn nhiều so với ước tính nhu cầu bình quân (khoảng 1,7 tỷ USD) của ADB và cũng chỉ bằng 1 phần 5 so với mức dự tính 258 triệu USD nguồn vốn tư nhân đầu tư vào cơ sở hạ tầng trên toàn cầu. Bất ổn chính trị, quản trị kém, không đủ năng lực pháp quy, rủi ro tiền tệ, thiếu cấu trúc tài chính và khả năng xây dựng các dự án đầu tư khả quan là những rào cản mà các nhà đầu tư lý giải cho việc kém hào hứng với khu vực này.

Theo nguồn tin từ Trụ sở Hạ tầng Toàn Cầu, gần 80% nguồn vốn tư nhân toàn cầu đầu tư vào hạ tầng năm 2022 được phân bổ cho các dự án ở Bắc Mỹ và Châu Âu, với xu hướng nghiêng về các dự án xanh. Châu Á bao gồm cả khu vực mới nổi thu hút chỉ được 14% trên con số tổng thể. Gần đây số lượng các dự án xanh được nhận thấy đang gia tăng ở các nền kinh tế mới nổi ở châu Á. Với tư cách là những bên đã ký vào Thỏa thuận Paris các quốc gia này đang từng bước nỗ lực giảm thiểu khí thải và đầu tư vào các nguồn năng lượng tái tạo và các dự án xanh khác. Hy vọng trong thời gian tới sẽ có thêm nhiều dự án xanh để thu hút được tỷ lệ lớn hơn nguồn vốn toàn cầu đầu tư vào cơ sở hạ tầng ở châu Á.

Các cơ hội đầu tư và tăng trưởng bảo hiểm

Thời gian gần đây Trung Quốc dành được phần lớn sự quan tâm của các nhà đầu tư, thu hút gần 60% nguồn vốn tư nhân cho cơ sở hạ tầng của các nền kinh tế mới nổi khu vực châu Á trong hai năm liên tiếp. Với sự quan tâm lớn hơn cho việc chuyển đổi năng lượng, các quỹ đầu tư tư nhân đang dịch chuyển mạnh mẽ sự chú trọng của họ từ giao thông sang các dự án điện năng trong năm 2023. Trong khi đó, S&P kỳ vọng khu vực Đông Nam Á và Ấn Độ sẽ bắt kịp xu hướng này trong thập kỷ tới. Ngoài ra, một số nhà đầu tư và nhà sản xuất đang hướng đến việc đa dạng hóa chuỗi cung ứng và phân phối, chuyển dịch khỏi Trung Quốc. Xu hướng này dự kiến sẽ làm gia tăng nhu cầu về cơ sở hạ tầng, bao gồm cả các dự án sản xuất năng lượng, tại nhiều quốc gia Đông Nam Á.

Kết luận

Các nền kinh tế mới nổi khu vực châu Á trong những năm gần đây đều đầu tư mạnh vào cơ sở hạ tầng như giao thông và tiện ích. Các nỗ lực này nhằm tăng cường kết nối là yếu tố quan trong trong phát triển nền kinh tế bền vững. Giảm thiểu sự đứt gãy chuỗi cung ứng, tăng cường năng lực sản xuất và phân phối là những bằng chứng của sự thành công. Khu vực này đang được kỳ vọng duy trì vị thế là nguồn cung cấp và sản xuất hàng hóa trọng yếu trên toàn cầu. Đầu tư bền vững vào cơ sở hạ tầng nhằm cải thiện tính kết nối, tăng cường sản xuất và lưu trữ năng lượng là yếu tố cấp thiết để tiếp tục phát triển khả năng bền vững của nền kinh tế chống chọi với các cú sốc bên ngoài.