Năm 2024 ghi nhận nhiều thảm họa khí hậu nghiêm trọng gây tổn thất hàng tỷ USD cho ngành bảo hiểm, nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết về việc giảm phát thải carbon, thúc đẩy chuyển đổi sang năng lượng tái tạo, và hỗ trợ tài chính cho các cộng đồng dễ bị tổn thương. Đây là kết quả mới nhất từ báo cáo của tổ chức Christian Aid.

Báo cáo này liệt kê 10 thảm họa khí hậu có chi phí thiệt hại lớn nhất trong năm, với mỗi thảm họa gây tổn thất trên 4 tỷ USD. Đứng đầu danh sách là bão Milton vào tháng 10 vừa qua, gây thiệt hại 60 tỷ USD, tiếp theo là bão Helene, đổ bộ vào Mỹ, Cuba, và Mexico vào tháng 9, với tổn thất 55 tỷ USD. Tại Trung Quốc, các trận lũ lụt đã gây tổn thất khoảng 15,6 tỷ USD. Trong khi đó, khu vực Tây Nam Á cũng chịu ảnh hưởng nặng nề bởi bão số 3 với tên quốc tế là bão Yagi, đổ bộ Philippines ngày 2/9 trước khi càn quét qua Lào, Myanmar, Việt Nam, và Thái Lan, gây sạt lở đất, lũ quét, phá hủy hàng trăm nghìn ngôi nhà và diện tích đất nông nghiệp. Ba trong số 10 thảm họa gây thiệt hại nặng nề nhất diễn ra tại châu Âu bao gồm bão Boris ở Trung Âu và các trận lũ tại Tây Ban Nha và Đức, với tổng thiệt hại lên tới 13,87 tỷ USD.
Danh sách này chủ yếu tập trung vào thiệt hại tài chính, thường cao hơn tại các quốc gia giàu có do giá trị tài sản lớn và tỷ lệ bảo hiểm cao. Tuy nhiên, Christian Aid cũng nhấn mạnh một số thảm họa khí hậu nghiêm trọng nhất năm 2024 lại xảy ra tại các quốc gia nghèo hơn – những nước đóng góp rất ít vào cuộc khủng hoảng khí hậu nhưng có nguồn lực hạn chế để ứng phó.
Phải kể đến trong số đó là bão Chido tàn phá đảo Mayotte (Pháp) vào tháng 12, khiến hơn 1.000 người thiệt mạng. Tại Colombia, đợt hạn hán nghiêm trọng khiến mực nước sông Amazon giảm tới 90%, đe dọa các cộng đồng bản địa sống dựa vào dòng sông để sinh hoạt và đi lại.
Các đợt nắng nóng gay gắt đã ảnh hưởng tới 33 triệu người tại Bangladesh, đồng thời làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng nhân đạo tại Gaza. Khu vực Tây Phi cũng hứng chịu các trận lũ nghiêm trọng, gây ảnh hưởng đến hơn 6,6 triệu người tại Nigeria, Chad, và Niger. Trong khi đó, Nam Phi đối mặt với đợt hạn hán nghiêm trọng nhất lịch sử, ảnh hưởng tới hơn 14 triệu người tại Zambia, Malawi, Namibia, và Zimbabwe.
Ông Patrick Watt, Tổng giám đốc Christian Aid, cho biết: “Nỗi đau do khủng hoảng khí hậu gây ra là hệ quả của những lựa chọn chính trị. Sự gia tăng về mức độ nghiêm trọng và tần suất của hạn hán, lũ lụt, và bão không phải là hiện tượng tự nhiên. Những thảm họa này đang bị thúc đẩy bởi các quyết định tiếp tục sử dụng nhiên liệu hóa thạch, dẫn đến lượng phát thải tăng cao. Tình hình càng trở nên tồi tệ hơn khi các cam kết tài chính đối với các quốc gia nghèo nhất và dễ bị tổn thương nhất bởi biến đổi khí hậu không được thực hiện đầy đủ. Năm 2025, chính phủ cần đi đầu trong hành động, đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang năng lượng xanh, giảm phát thải, và thực hiện nghiêm túc các cam kết tài chính của họ”.
Ông Joanna Haigh, Giáo sư Vật lý Khí quyển tại Trường Cao đẳng Imperial London, nhấn mạnh: “Báo cáo này là một lời cảnh tỉnh nghiêm túc rằng biến đổi khí hậu không thể bị phớt lờ, và tình hình sẽ ngày càng tồi tệ nếu chúng ta không hành động kịp thời. Các chính trị gia coi nhẹ tính cấp bách của cuộc khủng hoảng này không chỉ gây hại cho chính người dân của họ mà còn tạo ra những đau khổ trên toàn thế giới. Biến đổi khí hậu không thể được giải quyết chỉ bằng những tuyên bố chính trị. Chúng ta cần các hành động thiết thực để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi khỏi nhiên liệu hóa thạch và hướng tới năng lượng tái tạo. Những thiệt hại kinh tế từ các sự kiện thời tiết cực đoan này nên được xem như một hồi chuông cảnh tỉnh mạnh mẽ”.
Chia sẻ cùng quan điểm, ông Davide Faranda, Giám đốc Nghiên cứu Vật lý Khí hậu tại Viện Pierre Simon Laplace (Pháp), cho biết: “Báo cáo này một lần nữa khẳng định rằng biến đổi khí hậu đang gây ra những tổn thất không thể chấp nhận được. Trong 12 tháng qua, thời tiết cực đoan đã cướp đi sinh mạng của hàng nghìn người, đồng thời gây thiệt hại nghiêm trọng cho các thành phố và hệ sinh thái tự nhiên. Điều tích cực là chúng ta có thể ngăn chặn và đảo ngược xu hướng này, và rõ ràng là các giải pháp đã sẵn sàng. Điều quan trọng nhất là dừng việc đốt nhiên liệu hóa thạch, vì đây là nguyên nhân kích hoạt các hiện tượng thời tiết cực đoan”.
Tiến sĩ Mariam Zachariah, nhà nghiên cứu tại World Weather Attribution, nhấn mạnh: “Đây chỉ là một phần nhỏ trong bức tranh toàn cảnh về sự tàn phá mà biến đổi khí hậu đã gây ra trong năm 2024. Còn rất nhiều trận hạn hán, sóng nhiệt, cháy rừng, và lũ lụt khác không được đề cập, nhưng chúng đang ngày càng xảy ra với tần suất và cường độ cao hơn. Đằng sau những con số thiệt hại hàng tỷ USD là những sinh mạng và sinh kế bị mất mát. Chúng ta cần tiếp tục đầu tư vào các biện pháp bảo vệ con người khỏi những hiểm họa này, đồng thời giảm sử dụng than đá, dầu mỏ và khí đốt – các nhiên liệu hóa thạch đang làm trầm trọng thêm tình hình. Nếu không hành động đồng thời trên cả hai phương diện, chi phí của biến đổi khí hậu sẽ tiếp tục leo thang”.
Theo Reinsurance News 31/12/2024