Tỷ lệ phí bảo hiểm/tái bảo hiểm đã tăng lên kể từ năm 2018 và đà tăng phí tiếp tục đi lên vào mùa tái tục tháng 1 năm nay. Thị trường hiện tại có đặc điểm là năng lực bảo hiểm khan hiếm hơn, chủ yếu là do khẩu vị rủi ro của các công ty bảo hiểm/tái bảo hiểm giảm, chứ không phải là tình trạng thiếu vốn. Thực vậy, các khoản lỗ về vốn của năm ngoái chỉ là tạm thời do việc định giá tài sản đã được phục hồi nhanh chóng từ mức thấp vào tháng 3 năm 2020. Các công ty tái bảo hiểm toàn cầu và một vài công ty mới gia nhập thị trường đã huy động được số vốn gần 15 tỷ USD trong năm 2020 để tận dụng các cơ hội thị trường khó khăn do lãi suất hấp dẫn tạo nên, theo Tập đoàn môi giới bảo hiểm AON cho biết.

Khẩu vị rủi ro của các công ty bảo hiểm/tái bảo hiểm giảm được thúc đẩy bởi việc mô hình hóa tính bất ổn trong một môi trường không rõ ràng về các phát triển vĩ mô và thị trường vốn biến động. Tính bất ổn cao theo mô hình hóa phát sinh từ nhiều yếu tố bao gồm lạm phát xã hội, điều này đã làm gia tăng các khiếu nại về trách nhiệm ở Mỹ; diễn biến bất lợi của các quỹ dự phòng năm trước, tính bất ổn xung quanh những tổn thất do gián đoạn kinh doanh liên quan đến COVID-19; những năm liên tiếp bị tổn thất thiên tai trên mức trung bình; những tổn thất do các sự kiện có quy mô nhỏ và trung bình tiếp tục tăng; và tăng cường giám sát việc mô hình hóa những tác động của biến đổi khí hậu.

Theo ước tính gần đây của thị trường, số tiền bồi thường của ngành bảo hiểm trên toàn thế giới cho các khiếu nại về COVID-19 dao động từ 30 tỷ đến 60 tỷ USD. Mùa bão ở Bắc Đại Tây Dương năm 2020 đã lập kỷ lục với 30 cơn bão định danh, trong đó có 12 cơn bão đổ bộ vào Mỹ. Những cơn bão này không đổ bộ vào các khu vực đông dân cư nhưng vẫn gây ra tổn thất thuộc phạm vi bảo hiểm lên tới 20 tỷ USD ở Mỹ. Quan điểm đồng thuận cho năm 2021 là hoạt động của bão “trên mức trung bình” ở Bắc Đại Tây Dương. Theo báo cáo của Mỹ, những tổn thất thiên tai tính đến hết tháng 5 năm 2021 đã lên đến hơn 20 tỷ USD.

Các khiếu nại về trách nhiệm ở Mỹ đã và đang có xu hướng tăng cao hơn kể từ năm 2015. Tình trạng lạm phát xã hội hiện nay liên quan đến các vụ khiếu nại đơn lẻ chứ không phải là các vụ khiếu nại tập thể và không phải do những thay đổi về luật pháp gây ra. Các động lực chính của lạm phát xã hội gần đây bao gồm việc tòa án xét xử ngày càng sử dụng các chiến lược dựa trên tâm lý học, phân tích dữ liệu, quảng cáo truyền thông kỹ thuật số và tài trợ kiện tụng. Các yếu tố khác liên quan đến thái độ của thành viên ban hội thẩm đối với các vấn đề như bất công xã hội, bất bình đẳng gia tăng và quan điểm tiêu cực đối với các công ty. Tính bất ổn về các quỹ dự phòng trách nhiệm và việc định phí sản phẩm bảo hiểm mới đặc biệt đang ảnh hưởng đến các hợp đồng tái bảo hiểm tỷ lệ và phi tỷ lệ của nghiệp vụ bảo hiểm trách nhiệm.

Ngoài ra còn có lạm phát xã hội liên quan đến bảo hiểm tài sản, đặc biệt là liên quan đến việc chuyển nhượng quyền lợi ở bang Florida, điều này đang làm gia tăng chi phí khiếu nại của chủ sở hữu nhà.

Tác động của lợi tức đầu tư trên thu nhập thấp của công ty bảo hiểm/tái bảo hiểm là một yếu tố tiếp tục đẩy tỷ lệ phí bảo hiểm/tái bảo hiểm tăng lên. Theo phân tích của AON trong báo cáo triển vọng thị trường tái bảo hiểm tháng 1 năm 2021, lợi tức đầu tư giảm ở tất cả các công ty tái bảo hiểm. Ngay cả sau khi tăng lên trong quý I năm nay, lãi suất và lợi tức đầu tư vẫn ở mức thấp theo tiêu chuẩn lịch sử. Điều này khiến phải tập trung nhiều hơn vào khả năng sinh lời nghiệp vụ bảo hiểm để bù cho thu nhập đầu tư bị mất nhằm bù đắp chi phí sử dụng vốn cho các nhà đầu tư. Trong khi đó, rủi ro vĩ mô gia tăng, với việc tập trung ngày càng nhiều vào các kịch bản lạm phát và lãi suất tăng, điều đó có thể gây bất lợi cho diễn biến của các quỹ dự phòng và những khoản lỗ trong việc định giá tài sản.

Năng lực tái bảo hiểm có được từ nguồn vốn của bên thứ ba là một yếu tố đóng góp quan trọng vào nghiệp vụ bảo hiểm rủi ro thiên tai đối với tài sản. Việc giảm năng lực trong lĩnh vực tái bảo hiểm có tài sản đảm bảo vốn có tỷ suất lợi nhuận thấp trong những năm gần đây đang góp phần thắt chặt có chọn lọc trong thị trường nhượng lại tái bảo hiểm và cũng là một yếu tố khiến tỷ lệ phí tăng lên trong thị trường tái bảo hiểm.

Những điều kiện thị trường này cho thấy phí bảo hiểm có thể sẽ tiếp tục tăng trong cả năm nay và năm sau. Việc tỷ lệ phí tăng trong năm 2022 sẽ làm tăng khả năng sinh lời của nghiệp vụ bảo hiểm mới./.

                                                            (Theo Sigma số 12/2012 tháng 6/2021)